Laten we eens naar buiten gaan nu het voorjaar aanbreekt……. dan kan ik u rondleiden door uw eigen tuin, om te zien wat daar voor geneeskrachtige planten te vinden zijn!
En wie zien we daar uitbundig geel staan bloeien – de forsythia, oftewel Chinees klokje. Rond 1840 voor het eerst in Europa ingevoerd vanuit China. In de Chinese geneeskunde wordt de vrucht gebruikt als geneesmiddel onder de naam Lian Qiao – Lian is genoemd naar de lotus, het forsythiavruchtje heeft wel wat weg van het topje van de zaaddoos van de lotus – en Qiao betekent optillen, verwijzend naar de omhooggerichte takken van het boompje. De vruchten zijn koud en bitter, en vooral de groene, onrijpe vruchten verdrijven hitte en gifstoffen of toxinen (“vuur-gif” in chinese termen, wat ontstaat bij extreme hitte). De gele, rijpere vruchten hebben ook een functie bij het verspreiden en oplossen van knobbeltjes en zwellingen, zoals bijvoorbeeld lymfeklieren.
Verder lopend door de tuin bespeuren we de kamperfoelie, welke al sinds de winter in het groen zit. In de Chinese geneeskunde worden de bloemen gebruikt als geneesmiddel onder de naam Jin Yin Hua – wat betekent de goudzilveren bloem. Meestal wordt namelijk de variant met gele bloemen gebruikt (lonicera japonica), maar ook andere soorten kom je wel tegen. De bloem wordt vroeg in de zomer geplukt als deze nog in de knop zit, en dan gedroogd. Zij is koud en zoet, en gaat naar hart, longen en maag. Daar verdrijft ze (net als forsythia) hitte en gifstoffen. De bloem heeft een lichte, aromatische geur en een stijgende werking waardoor zij gemakkelijk in de hitte kan doordringen.
Forsythia en kamperfoelie hebben dus grotendeels dezelfde werking, en worden vaak samen ingezet in kruidenformules. Ze zijn een populair paar, omdat ze zeer goede verkoelende eigenschappen bezitten, veilig zijn, en gemakkelijk te cultiveren en goedkoop zijn. De werking kan in westerse termen vertaald worden als antibacterieel, antiviraal, koortsverlagend en ontstekingsremmend. Dus zeer vergelijkbaar met ons aspirientje, dat dan ook nog pijnstillend is (en trouwens ook van plantaardige oorsprong is, dit middel is afgeleid van de wilgenbast). Remedies waar het forsythia-kamperfoelie paar onderdeel van uitmaakt zijn dan ook in gebruik bij beginnende griep, verkoudheid of keelpijn met koortsverschijnselen, bij zweren, abscessen en steenpuisten, bij huidaandoeningen als eczeem welke gepaard gaan met roodheid en warmte, en bij hooikoorts. Vooral bij griep, hooikoorts en eczeem is het van belang dat zij onder andere gecombineerd worden met kruiden die hun werking op de oppervlakkige buitenlaag van het lichaam hebben. Ook deze zijn in uw tuin te vinden…. hierover volgende keer meer!
Kamperfoelie is zo’n veilig middel, dat het zelfs als enkel kruid ingezet kan worden! Versgeplukte bloesems, bij voorkeur net voordat ze zich volledig geopend hebben, kunnen geplet worden en op pijnlijke, gezwollen huiddelen aangebracht worden. Ook kunt u ze een paar uurtjes weken in water en met deze verkoelende vloeistof uw gezicht wassen of deze toevoegen aan een zalf om rode geirriteerde huid mee te behandelen. Begin wel altijd voorzichtig met kleine hoeveelheden om een (gelukkig zeldzame) allergische reactie uit te sluiten. U kunt ook de bloesems als prachtige eetbare versiering over salades strooien, er siroop van maken, of de bloemen leegzuigen voor de nectar – in het engels wordt kamperfoelie niet voor niets honeysuckle (honing zuigen) genoemd! Van de gedroogde bloemen kan thee gezet worden. Helaas is sinds een jaar of twee de prijs zo’n beetje verdrievoudigd, een onsje kost op het moment 7 euro. Reden hiervoor is schaarste van de bloesem in China. Het wordt gebruikt als ingredient in verschillende soorten verkoelende kruidenthee die de de laatste tijd in China zeer populair zijn. Bovendien hebben sinds de uitbraak van de Mexicaanse griep in 2009 veel Chinezen kamperfoeliebloesem in hun medicijnkastje staan………Gelukkig is het een snel groeiende plant en wordt op de kamperfoeliekwekerijen op volle toeren gedraaid om de achterstand in te halen. In de chinese toko’s in de Nieuwe Ebbingestraat of aan de Korreweg in Groningen zijn zakken vol te koop – vooral Amazing Oriental, de aziatische supermarkt aan Korreweg 51, is leuk om in te grasduinen.
Anja Sanders, maart 2012