We gaan deze maand nog maar eens verder struinen door onze tuinen op zoek naar geneeskrachtige wonderen tussen onze bomen en planten.
Daar zien we nu natuurlijk de magnolia staan te pronken met haar wit-roze bloemen. De magnolia is een van oorsprong oost-Aziatisch boompje in de 17e eeuw geïmporteerd naar Europa. Van oudsher gelden haar roomwitte bloemen in China als een delicatesse!! De bloemblaadjes worden opgediend gefrituurd met een laagje deeg eromheen, en schijnen heerlijk te smaken……De bloemknoppen worden ook wel ingemaakt met azijn en gember en bij de rijst geserveerd. Deze bloemknoppen (Xin Yi) worden ook aangewend om hun geneeskrachtige werking – ze behoren tot de groep kruiden die hun werking op de oppervlakkige buitenlaag van het lichaam hebben, en werken voornamelijk in het gebied van het gezicht. Door hun scherpe, aromatische en vederlichte eigenschappen zijn ze zeer effectief in het openen van de neus bij verkoudheid en hooikoorts, en pijnstillend bij bijholteontstekingen. U kunt zelf uw magnoliathee brouwen door een handvol bloemknopjes te pletten, ze verpakt in een katoenen doek (anders kunnen ze de keel irriteren) vijf minuten te trekken in kokend water, de haartjes eruit te zeven (de knopjes zijn zacht en harig), en dit tweemaal daags in te nemen. Er schijnen zo mensen van hun hooikoorts afgekomen te zijn………echter, het is een vrij warm kruid, dus mensen met hitteverschijnselen als koorts of opvliegers moeten oppassen.
Het is in de praktijk dan ook ook veel veiliger en gebruikelijker om voor een meer gebalanceerde werking een kruidencombinatie samen te stellen. Voor hooikoorts komen we dan meestal uit op zo’n 8 a 10 verschillende kruiden, afhankelijk van de precieze klachten en symptomen. Vaak zal een recept forsythia en kamperfoelie bevatten om hitte te verdrijven. Een ander veelgebruikt ingrediënt is veldmunt (Bo He), een plantje dat u – als u een enigszins verwilderde tuin heeft……..- ook binnenkort wel aan zal kunnen treffen in uw borders. Het is een mild, verkoelend kruid, wat we in het westen eigenlijk voornamelijk kennen als muntthee. In China is het een belangrijke remedie tegen oppervlakkige problemen als gevolg van ‘wind-hitte’ zoals hooikoorts, griep en huidirritatie. Ook bij klachten van hoofdpijn en slechte concentratie heeft het zijn sporen ruimschoots verdiend. Het hele bovengrondse deel van de plant wordt gebruikt. De beste oogsttijd is vroeg in de zomer net voor de bloei, of in het begin van de herfst als de plant is uitgebloeid. Het wordt gedroogd, en dan heel kort gekookt om het vluchtige menthol te behouden. Voor huidproblemen wordt het ook wel in lotions verwerkt.
Voor een volgend veelgebruikt ingrediënt van hooikoortsrecepten moeten we nog even geduld hebben, namelijk de bloem van de chrysant (Ju Hua). Dat is ook zo’n verkoelend, uitwendig werkend kruid (net als munt), maar wordt vooral toegevoegd bij klachten van jeukende en rode ogen. De witte en gele bloemen zijn het meest werkzaam, en kunnen ook lokaal als enkel kruid gebruikt worden. U kunt het hete aftreksel van de gedroogde bloemen in een glas doen en pijnlijke of jeukende ogen stomen (pas op het oog niet te verbranden!), of met het afgekoelde aftreksel het oog wassen. Pas altijd op voor allergische reacties, dus voorzichtig met kleine hoeveelheden beginnen!
Van oudsher is chrysantenthee in China een zeer populaire drank ‘voor een lang leven’ vanwege haar vermeende heilzame eigenschappen. Voor het anti-verouderingseffect moet je het wel gedurende zeer lange tijd dagelijks drinken……..! Het is te koop als gedroogde bloemblaadjes, of kant en klaar als instantthee of in een blikje, vaak met toevoegingen als suiker, zoethout, kamperfoelie of jasmijn. Het kan warm of koud gedronken worden, en deze prachtige droogbloementhee schijnt ook nog eens zeer smakelijk te zijn……..
Anja Sanders, april 2012