Maar een treffender vergelijking is misschien nog wel die van de Chinese arts met de hovenier (naar Beinfeld en Korngold, Basisboek Chinese geneeswijzen): zowel de tuin als de mens kunnen immers gezien worden als een microkosmos. Zoals de aarde bestaat uit land, water en lucht, zo bestaat het lichaam uit bloed, vocht en qi.
Wat is de relatie van de tuinman tot de aarde? De standaard hovenier gebruikt kunstmest, chemische bestrijdingsmiddelen, en graaf- en zaagmachines, voor een snel effect met als resultaat een nette, keurig verzorgde, maar eenvormige tuin. De ecologisch hovenier gaat veel trager te werk. Hij probeert harmonie te creëren door in bepaalde delen groei te bevorderen, op andere plekken onkruid weg te halen, de aarde vruchtbaar te houden door compost en water te geven, te zorgen dat er voldoende zon in de tuin komt, of andere planten juist te beschermen tegen de zon, planten te leiden, ze op te binden, en te beschermen tegen de wind, greppels te graven en hekjes te plaatsen, en ziektes te voorkomen. Elke ingreep heeft invloed op de sfeer en het karakter van de tuin. Niets staat op zichzelf en niets is vervangbaar zonder consequenties voor het organische geheel. Elke tuin heeft een eigen karakter. Geen tuin is hetzelfde, elke tuin is een unieke compositie van bomen, struiken, planten, insecten. Om harmonie en eigenheid te bewaren en gezondheid en groeizaamheid te waarborgen is een goede verzorging van groot belang!
Waar de westers arts gaat voor snelle resultaten met uniforme farmaceutische middelen en chirurgische ingrepen, probeert de Chinese arts -net als bij het natuurlijk tuinieren- de integriteit te waarborgen. Zoals elke tuin is ook ieder mens uniek, met zijn eigen aard en karakter en gestalte, en persoonlijke talenten en kwetsbaarheden. In de Chinese geneeskunde proberen we gezondheid te begeleiden en bevorderen door ons een beeld te vormen van zwakke plekken in het lichaam. Misschien verzamelt zich ergens teveel vocht of is het juist te droog, is het te warm of misschien juist te koud, steekt er ergens wind op of kan er helemaal geen lucht komen, is er een tekort aan voedingsstoffen, of hopen ze zich juist op. Zoals de hovenier compost toevoegt aan arme bodem om groei te bevorderen, gebruiken we kruiden en geven voedingsadviezen om aan te vullen en te versterken waar de basissubstanties (bloed, vocht en qi) tekortschieten. En zoals de hovenier hekken plaatst en greppels graaft, gebruiken we acupunctuurnaalden om de energie- en vochtstromen de juiste richting te wijzen. Zodat lichaam en geest goed gedijen, en uiteindelijk ook zelf weer de weg van groeizaamheid en welzijn kunnen gaan. Om misschien zelfs tot bloei te komen. Uitbundig, of ingetogen. Net naar onze aard. Een aardse geneeswijze. Dit kunnen we met recht gezonde zorg noemen!
