Het jaar van de geit, astrologie, en geneeskunde

Het jaar van de geit

Het was u misschien niet ontgaan: van 18 februari 2015 tot 7 februari 2016 leven we volgens de Chinese kalender in het jaar van de geit (of het schaap – hier hebben de Chinezen blijkbaar maar één woord voor). En om helemaal precies te zijn: het is het jaar van de yin-houten geit. Dat is een hele rust na het jaar 2014 wat in het teken stond van het galopperende yang-houten paard.

Hout staat voor groei, visie en verandering, en flexibiliteit. En zeker in een yang jaar kan die groei zeer explosief en expansief zijn. Aangezien het ook nog eens een paard-jaar was, hebt u het afgelopen jaar misschien een hoop oude overtuigingen, structuren en gewoontes vertrapt en hebt u kansen aangegrepen om nieuwe wegen in te slaan. In dit yin-jaar kunnen we onze energie juist weer naar binnen richten, steviger geworteld raken, en de nieuw gevormde takken tot bloei laten komen en vrucht laten dragen. En met de karakteristieken van de astrologische geit – bescheiden, kunstzinnig, vredelievend en zachtaardig – bergt dit jaar de potentie in zich van een grote harmonie.

Het nieuwe jaar staat in China voor een nieuwe levenscyclus en het begin van de lente. Grote Morgen, of Eerste Zon, wordt Nieuwjaarsochtend wel genoemd. In China is Nieuwjaarsdag de grootste, heiligste en vrolijkste feestdag van het jaar. Zoiets als ons Kerstmis en Pasen samen. Op oudejaarsdag treedt een grote volksverhuizing op in China, om de eerste dag van de lente uitbundig te kunnen vieren samen met familie, met lekkernijen, vuurwerk, draken- en leeuwendansen, en lampionnenoptochten. Ook diverse Nederlandse steden zoals Den Haag en Rotterdam, waar grote Chinese gemeenschappen woonachtig zijn, zullen komende week in het teken staan van bruisende nieuwjaarsfestiviteiten.

Hoe doodeenvoudig verscheen vandaag de lente: een zachtblauwe lucht

Alle goeds voor het jaar van de geit!

Geneeskunde, astrologie, en religie……

In China maakt astrologie nog altijd deel uit van het dagelijks leven. Door alle lagen van de bevolking heen laat men zich leiden door horoscopen, en Het boek der Verandering, of de I Tjing, behoort tot de populaire lectuur. Het filosofisch basisidee van de I Tjing is dat alles – de hele kosmos, inclusief wijzelf – altijd onderhevig is aan verandering. De hieruit te berekenen voorspellingen voor de toekomst zijn van een wetenschappelijke, wiskundige precisie, en vertellen ons hoe we in harmonie met de kosmische wetten het voor ons juiste levenspad kunnen bewandelen.

In hoeverre is deze astrologische wetenschap een onderdeel van de geneeskunde in China? Dat we constant aan verandering onderhevig zijn staat voor de Chinese arts buiten kijf, en volgens de Chinese geneeskunde hebben klimaat en atmosfeer, zoals wind, warmte, koude en vocht, een grote invloed op onze lichamelijke conditie. Klikt u hier als u meer wilt lezen over het belang van de kosmos in de Chinese geneeskunde. Voor het effect van de planeten op onze gezondheid hebben moderne Chinese artsen echter weinig tot geen aandacht. Een horoscoop zullen zij niet raadplegen.

De Tibetaanse en Indiase geneeswijzen daarentegen zijn veel mystieker en spiritueler. Binnen deze tradities is de astrologie een levend en integraal onderdeel van de medische wetenschap: het menselijk lichaam staat onder invloed van de sterren en planeten, en voor artsen is zowel medische als astrologische kennis van belang. Horoscopen worden veelvuldig getrokken, en Tibetaanse en Indiase artsen laten zich leiden door de almanakken bij het stellen van de polsdiagnose en het herkennen van ziektes. Amuletten, boetedoeningen en gebeden behoren naast geneeskrachtige kruiden tot de aanbevolen remedies. Om zo krachtig mogelijke kruiden te verkrijgen is het van belang dat het plukken, klaarmaken, zegenen(!) en innemen op exact de juiste tijd gebeurt, zoals vastgelegd in de almanak.

Voor de Tibetaanse arts is het medisch handelen ook ingebed in een religieuze context: de geneeskunde is een belangrijk onderdeel van de boeddhistische studie, en wordt beoefend vanuit een houding van mededogen. Om in boeddhistische termen te blijven: de arts neemt de rol op zich van een bodhisattva, een persoon die in de wereld staat met de missie om ‘alle levende wezens te bevrijden van het lijden’. En dat gaat niet zonder jarenlange oefening in zelfbeheersing, verdraagzaamheid, meditatie en wijsheid.

Anja Sanders, februari 2015