Hoe werkt de Chinese geneeskunde?

Het uitgangspunt van de Chinese geneeswijze is dat qi of levensenergie door het menselijk lichaam stroomt via meridianen of energiebanen. Dit zijn de open ruimtes binnen ons weefsel welke als een soepel en dynamisch netwerk ons lichaam structuur en samenhang geven, en de verbinding tussen de buitenwereld en onze binnenwereld verzorgen.

De energiebanen zijn gerelateerd aan de verschillende organen, welke ook weer onderling verbonden zijn. De belangrijkste van deze organen zijn hart, longen, lever, milt en nieren. Deze verwijzen echter niet naar een strak bouwwerk van anatomische structuren zoals in de westerse geneeskunde. Het zijn zijn bredere en meeromvattende concepten, zij gedragen zich meer als vloeiende knooppunten, of ook wel lagen, van energie, en staan voor sferen in ons lichaam welke bepaalde functies verzorgen, zoals ademhaling en spijsvertering, vloeistof- en temperatuurregulatie, bloedvorming en bloedsomloop, zintuigen en geestelijke functies.

De pijler onder onze energie is de ‘voorouderlijke energie’, onze drijvende kracht, onze constitutie, welke als een soort warmtebron rust in ons niergebied in het onderlichaam. Deze vormt samen met het hartgebied een spanningsboog, waarbij water en vuur elkaar controleren met als ultiem doel het veilig stellen van onze innerlijke warmte.

Onze ademhaling en spijsvertering zorgen ervoor dat onze energie op peil blijft en voortdurend gevoed wordt, waarbij de ritmiek van de ademhaling de aanstichter is van de beweging in ons lichaam. Zo worden wij tot een pulserend geheel, ingebed in de wereld om ons heen. Wij strekken ons uit tussen hemel en aarde.

Hoe wij deze verbinding ervaren en welke kleur en glans deze voor ons heeft hangt voor een groot deel af van organen als ons hart en de lever, waarbij de lever staat voor ons diepste binnenste, een plek van rust, herstel en opnieuw beginnen.

Soms ontstaat er een verstoring in de energiekringloop. Verschillende factoren – zoals familiaire aanleg, lichamelijke of geestelijke overbelasting, heftige emoties, trauma, infectie, voeding, klimaat – kunnen hiervan de oorzaak zijn. Deze verstoring kan zich tonen als een tekort aan energie. Of als een blokkade, waarbij de energie zich op gaat hopen, en soms zelfs de verkeerde kant uit gaat stromen. Ook zien we wel een verkeerde verdeling van koude en hitte, of het ontstaan van plekken met een overmaat aan vocht, of juist extreme droogte. Soms gaat er iets haperen in de communicatie tussen de verschillende organen, vooral de verbinding tussen het hart- en niergebied is hier gevoelig voor. Of het ene orgaangebied gaat het andere overheersen, wat we veel zien bij de lever en de milt.

Dit alles kan leiden tot een verscheidenheid aan klachten en verschijnselen. We worden moe of kribbig, kunnen niet meer slapen, hebben pijn, krijgen last van onze spijsvertering, lijden aan duizeligheid, of benauwdheid, of onze huid raakt ontregeld. We zijn ons evenwicht kwijtgeraakt!

Voor de ware ‘weet-gragen’ onder u: u kunt zich ook nog verdiepen in de wetenschappelijke achtergrond van de Chinese geneeskunde en in haar relatie tot de westerse geneeskunde.